Podczas wydarzenia usłyszeliśmy inspirujące wystąpienia znamienitych prelegentów, którzy przedstawili sukcesy w ochronie środowiska, zarówno w Polsce, jak i na terenie województwa śląskiego w ostatnich 20 latach oraz poznaliśmy plany i perspektywy na przyszłość. W szczególności, jeśli chodzi o rolę ochrony środowiska w polityce UE, wsparcie finansowe budżetów krajowych środkami UE na ochronę środowiska, transformację województwa śląskiego z udziałem środków unijnych na ochronę środowiska i rozwój OZE oraz udział Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach w przygotowaniu i wdrażaniu środków unijnych, wsparty działaniami Projektu Doradztwa Energetycznego.

Wśród zaproszonych gości i prelegentów byli między innymi: Mateusz Pindel – Prezes Zarządu WFOŚiGW w Katowicach, Michał Kopański – II Wicewojewoda Śląski, Henryk Kiepura – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Piotr Bogusz – Zastępca Dyrektora Departamentu Funduszy Europejskich w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Dorota Zawadzka-Stępniak – Prezes Zarządu NFOŚiGW, st. bryg. Roman Klecha – Zastępca Śląskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP, Paweł Łapacz – Przewodniczący Konwentu Prezesów WFOŚiGW.

W wydarzeniu uczestniczyli również Grzegorz Boski, wicemarszałek Województwa Śląskiego, a także parlamentarzyści – Joanna Sekuła, Halina Bieda i Maciej Kopiec oraz radni Sejmiku Śląskiego.

Mateusz Pindel, Prezes Zarządu WFOŚiGW w Katowicach, w trakcie briefingu prasowego przed rozpoczęciem konferencji, podkreślił, że wydarzenie to stanowi doskonałą okazję, by podsumować dotychczasowe osiągnięcia w zakresie ochrony środowiska. – W ramach dwóch perspektyw unijnych w latach 2007-2008 i 2014-2020 na terenie województwa śląskiego zrealizowano działania na kwotę ponad 2 miliardów złotych. W pierwszej perspektywie środki zostały ukierunkowane na inwestycje w gospodarkę wodno-ściekową, jak również gospodarkę odpadami i ochronę powierzchni ziemi. W wyniku tych inwestycji powstało ponad 600 km sieci sanitarnych, ponad 40 km sieci wodociągowej. Zostało zmodernizowanych 10 oczyszczalni ścieków, oddano do użytku dwa zakłady gospodarki odpadami. Efektem tych działań jest ponad 55 tys. osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej i ponad 670 tys. osób, które zostały objęte systemem gospodarowania odpadami komunalnymi. W drugiej perspektywie Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w latach 2014-2020, bardzo dużo środków na terenie województwa śląskiego zostało przeznaczonych na poprawę jakości powietrza i ograniczenie niskiej emisji na terenie województwa śląskiego. W ponad piętnastu tysiącach gospodarstw domowych poprawił się komfort życia. Wykonano 45 km podłączeń do sieci cieplnej, 99 km zostało zmodernizowanych. Wszystko to w niewątpliwy sposób poprawiło stan środowiska na terenie naszego województwa. Ale to nie koniec, WFOŚiGW z optymizmem wkracza w nowy okres finansowania, w kolejną perspektywę dotacyjną UE.

Henryk Kiepura, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej akcentował rolę edukacji od najmłodszych lat, zaczynając od uczniów klas I-III szkoły podstawowej, w budowaniu świadomości społecznej i wdrażaniu zachowań proekologicznych. – Nasza obecność w strukturach Unii Europejskiej to setki milionów złotych, które trafiły do gmin i powiatów w województwie śląskim na realizację działań z zakresu ochrony środowiska. Wśród nich nie zabrakło programów edukacyjnych i proekologicznych skierowanych do dzieci i młodzieży. Kształtowanie takich postaw u najmłodszych to szansa na zmianę w podejściu do ochrony środowiska w przyszłości. W tej chwili w ramach prac nad podstawami programowymi rozszerzamy zakres edukacji klimatycznej i ekologicznej – podkreślał Henryk Kiepura.

Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zwracała uwagę na aspekt wspólnotowości, który udało się osiągnąć dzięki członkostwu Polski w Unii Europejskiej. Rozumianej nie tylko jako wspólnota gospodarcza, ale również wspólnota wartości i wspólnota działań na rzecz ochrony środowiska. – Fundusze o wartości prawie 110 miliardów złotych, które dedykowane były samorządom, przedsiębiorcom, różnym grupom beneficjentów, w tym również organizacjom pozarządowym, zaowocowały efektywnymi projektami. Co godne podkreślenia, duża część środków została skierowana na działania w województwie śląskim, bardzo ważnym gospodarczo terenie Polski, które zmagało się w przeszłości z wyzwaniami związanymi z nieodpowiednią jakością środowiska. Dzięki współpracy między regionami, a przede wszystkim systemowi finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej, w ramach którego istnieje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i szesnaście wojewódzkich służb, została stworzona wspólna strategia działania. Ogromne środki zostały przeznaczone na gospodarkę wodno-ściekową, gospodarkę odpadami, na poprawę jakości powietrza, ale również na działania ukierunkowane na ochronę przyrody, w tym również na edukację ekologiczną. Ciągle stoimy przed ogromnymi wyzwaniami środowiskowymi, transformacyjnymi i związanymi z zieloną polityką klimatyczną. Na lata 2025-30 mamy do dyspozycji blisko 100 mld złotych na transformację energetyczną. To pokazuje z jakim ogromnym wyzwaniem cywilizacyjnym się mierzymy.

W trakcie konferencji prasowej głos zabrał również Zastępca Śląskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP st. bryg. Roman Klecha, który podkreślił, że w obliczu zmian klimatycznych i powtarzających się ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak powodzie, długotrwałe susze czy wichury, rola strażaków w likwidacji skutków klęsk żywiołowych, staje się szczególnie istotna. Od chwili wstąpienia Polski do Unii Europejskiej 20 lat temu Państwowa Straż Pożarna korzysta z możliwości finansowych, jakie daje to członkostwo, a WFOŚiGW to bardzo ważny partner w zakresie finasowania inicjatyw PSP i OSP. Dzięki tym środkom modernizowany jest sprzęt ratowniczo-gaśniczy, wprowadzane nowe technologie do walki z pożarami i skutkami katastrof ekologicznych oraz wzmacniane są działania prewencyjne. Strażacy skuteczniej reagują na pożary lasów, skażenia chemiczne i powodzie, co przyczynia się do ograniczenia strat środowiskowych oraz poprawy bezpieczeństwa ekologicznego w regionie. Zwiększa się także poczucie bezpieczeństwa mieszkańców województwa śląskiego. W 2023 roku dofinasowanie z WFOŚiGW wyniosło prawie 9 000 000 zł, w ramach tych środków zakupiono 21 pojazdów dla straży pożarnej. W 2024 roku to ponad 6 000 000 zł i zakupionych 10 pojazdów. Warto podkreślić, że dofinasowanie z funduszu to nie tylko samochody, ale także ubrania ochronne dla strażaków, sprzęt, środki pianotwórcze oraz instalacje fotowoltaiczne w jednostkach PSP.

O korzyściach z wdrażania środków unijnych w odniesieniu do ochrony środowiska dla społeczności lokalnych mówili przedstawiciele samorządów z województwa śląskiego. – Możemy się pochwalić tym, że nasze miasto inwestowało w ochronę środowiska jeszcze przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Powstały trzy oczyszczalnie ścieków i infrastruktura wodno-ściekowa. Dzięki czemu, prawie 100 proc. Rudy Śląskiej posiada kanalizację miejską. Korzystaliśmy ze środków przedakcesyjnych, a potem programów unijnych. Problemem w mieście są ciągle szkody górnicze i przez to zaburzony stosunek wodny. Staramy się poprawić ten stan i brać udział w różnych konkursach czy programach dotacyjnych ogłaszanych przez narodowy i wojewódzki fundusz ochrony środowiska – wyjaśniał Michał Pierończyk, prezydent Rudy Śląskiej.

Mateusz Pindel, prezes WFOŚiGW w Katowicach, przedstawił ofertę dla beneficjentów w kontekście nowego otwarcia funduszu po zakończeniu wdrażania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. – To nowe otwarcie przede wszystkim opiera się na współpracy, na konsultowaniu wszelkiego rodzaju zadań, które będziemy realizować na terenie województwa śląskiego. To nowe otwarcie również w zakresie komunikacji, czyli nowa odsłona strony internetowej funduszu, na której znajdą się najważniejsze informacje przekazywane w sposób bardziej prosty i klarowny dla naszych potencjalnych beneficjentów i partnerów. Znajdzie się na niej harmonogram naborów wniosków konkursowych, tak aby każdy z beneficjentów mógł przygotować się odpowiednio wcześnie do pozyskiwania środków, a nie był zaskakiwany – tak naprawdę z tygodnia na tydzień – przygotowywanymi za naszym pośrednictwem naborami. 

Fot. WFOŚiGW w Katowicach

www.wfosigw.katowice.pl