Umowa międzynarodowego przewozu drogowego towarów. Praktyczne omówienie Konwencji CMR.

Nawiązując do wydarzenia, które odbyło się we współpracy z Kancelarią Radców Prawnych JGA przedstawiamy krótkie podsumowanie oraz przedstawienie najważniejszych wniosków po wydarzeniu.

Polscy przewoźnicy na tle przewoźników z innych krajów Unii Europejskiej nie mają sobie równych – zgodnie z danymi Eurostatu są liderami pod względem wolumenu przewiezionych ładunków w międzynarodowym przewozie drogowym towarów.

Dynamiczny wzrost wykonywanych przewozów międzynarodowych i idąca za tym w parze szybkość obrotu stanowią dziś jedno z głównych źródeł problemów dla całej branży TSL. Jeśli dołożymy do tego brak znajomości przepisów prawa to mamy gotowy przepis na „kłopoty”.

Zatem o czym należy pamiętać przy zawieraniu i realizacji umowy międzynarodowego przewozu drogowego towarów?

W pierwszej kolejności należy pamiętać o wyborze prawa właściwego, które znajdzie zastosowanie w kwestiach nieuregulowanych w Konwencji CMR. Następnie trzeba zadbać o to, aby wszelkie spory wynikłe na tle zawartej umowy międzynarodowego przewozu były rozpoznawane przez polski sąd.

Przy zawieraniu umowy przewozu należy także pamiętać o obowiązkach ciążących na nadawcy, odbiorcy i przewoźniku. Przepisy Konwencji CMR wprost regulują prawa i obowiązki każdego podmiotu biorącego udział w przewozie, a ich przeniesienie na inny podmiot w wielu przypadkach jest niedopuszczalne lub wymaga spełnienia określonych przesłanek. Pamiętajmy, że przeniesienie obowiązków nie zawsze wiąże się z przeniesieniem odpowiedzialności za ich wykonanie – przykładowo można tutaj wskazać na obowiązek uzupełnienia listu przewozowego, który ciąży na nadawcy ale na jego zlecenie list przewozowy może uzupełnić przewoźnik, którego w braku przeciwnego dowodu uważa się za działającego na rachunek nadawcy i to nadawca będzie ponosił odpowiedzialność za dane wskazane w liście przewozowym.

Z punktu widzenia nadawcy i odbiorcy należy pamiętać o ograniczeniach i wyłączeniach odpowiedzialności odszkodowawczej przewoźnika. Zgodnie z Konwencją CMR, odszkodowanie nie może przekroczyć rynkowej wartości przewożonego towaru, a ponadto nie może przekroczyć kwotowego limitu jego wysokości – za wyjątkiem sytuacji, gdy przewoźnik dopuścił się rażącego niedbalstwa przy wykonywaniu zobowiązań umownych (art. 29 Konwencji CMR).

Istotną kwestią, którą należy rozważyć na etapie zawierania umowy przewozu jest zadeklarowanie wartości towaru – zgodnie z art. 24 Konwencji CMR, lub ustalenie specjalnego interesu w dostawie przesyłki – zgodnie z art. 26 Konwencji CMR. Zarówno deklaracja wartości towaru, jak i klauzula specjalnego interesu w dostawie, pozwalają nadawcy lub odbiorcy dochodzić od przewoźnika odszkodowania do wysokości ustalonej i zadeklarowanej kwoty. Obie klauzule wyłączają zatem ograniczenia odszkodowawcze i pozwalają dochodzić uprawnionemu podmiotowi szkody rzeczywistej oraz utraconych korzyści.

Jednak gdy dojdzie już do uszkodzenia, zaginięcia lub opóźnienia w dostawie odbiorca przesyłki musi pamiętać o terminach na zgłoszenie swoich zastrzeżeń. Jeśli idzie o braki lub widoczne uszkodzenia i ubytki – należy to zrobić najpóźniej w dniu odbioru przesyłki, a w przypadku braków lub uszkodzeń niewidocznych – w terminie siedmiu dni od dnia odbioru przesyłki, w przeciwnym wypadku powstanie domniemanie prawne, że odbiorca otrzymał towar w stanie opisanym w liście przewozowym. Z kolei odbiorca będzie mógł dochodzić roszczeń z tytułu opóźnienia dostawy przesyłki tylko wówczas, gdy złoży zastrzeżenie na piśmie względem przewoźnika w terminie 21 dni od dnia postawienia towaru do jego dyspozycji – w tym przypadku uchybienie terminowi skutkuje wygaśnięciem roszczeń odbiorcy.

Trzeba także pamiętać o tym, że złożenie na piśmie reklamacji powoduje zawieszenie biegu przedawnienia aż do dnia, w którym reklamacja zostanie wprost odrzucona na piśmie. Jest to bardzo istotne, biorąc pod uwagę, że roszczenia z umowy międzynarodowego przewozu drogowego towarów przedawniają się z upływem jednego roku.

Prezentacja poświęcona omówieniu konwencji CMR: Umowa międzynarodowego przewozu drogowego towarów. Praktyczne omówienie Konwencji CMR_