- Autor: Jaga Kolawa
- Dodano: 08-02-2022
Udostępnij
Najczęściej wybieraną formą prawną prowadzenia w Niemczech działalności gospodarczej wybieraną zarówno przez lokalnych, jak i zagranicznych przedsiębiorców jest niemiecka spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – GmbH, i to jej poświęcaliśmy w naszych dotychczasowych artykułach największą uwagę. Obok formy prawnej GmbH niemieckie prawo cywilne, handlowe i spółek oferuje jednak szereg alternatyw, nad którymi warto zastanowić się w trakcie planowania przyszłego biznesu, i których szczegóły chcielibyśmy w tym artykule krótko przedstawić.
Każda aktywność gospodarcza potrzebuje swoich ram prawnych, których wybór nie zawsze jest oczywistością. Na wstępie należy sobie odpowiedzieć na pytanie, kto będzie prowadził działalność (sam inwestor/wspólnik, czy osoba trzecia), na jakim poziomie niezależności nam zależy, oraz jakie ryzyko jesteśmy w stanie ponieść. Przy dokonywaniu wyboru warto skorzystać z pomocy eksperckiej, ponieważ niesie on za sobą skutki finansowe, podatkowe i prawne. Największą popularnością cieszy się w Niemczech forma prawna GmbH. Wchodząc na rynek niemiecki i będąc zorganizowanym w tej formie oferujemy kontrahentom swego rodzaju pewność i transparentność. Forma GmbH zapewnia wspólnikom również ograniczenie odpowiedzialności do kwoty wniesionego wkładu na poczet kapitału zakładowego, wiąże się jednak równocześnie z koniecznością spełnienia dodatkowych warunków formalnych. Zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego przed notariuszem w Niemczech, czy konieczność wniesienia w trakcie rejestracji przynajmniej połowy kapitału zakładowego, którego minimalna wysokość wynosi 25 000,00 euro, generują dodatkowe koszty. Kwestią, o której należy pamiętać przy wyborze formy prawnej jest również opodatkowanie. W przypadku spółki GmbH należy mieć na uwadze, że dochodzi do dwukrotnego opodatkowania, raz na poziomie wyniku samej spółki, drugi raz na poziomie wspólników przy okazji wypłaty dywidendy.
Najmniej sformalizowaną formą prowadzenia działalności jest jednoosobowa działalność (Einzelunternehmen) lub w przypadku współpracy z innymi podmiotami – spółka cywilna (GbR). Formy te zdadzą egzamin przede wszystkim w przypadku działalności osób fizycznych, których miesięczny dochód nie przekracza 5 tysięcy euro. Przekroczenie tej kwoty w skali roku powoduje konieczność prowadzenia pełnej księgowości. Trzeba pamiętać też o tym, że nie mamy żadnego ograniczenia odpowiedzialności.
Formą pośrednią, zapewniającą z jednej strony bardziej profesjonalną i transparentną pozycję na rynku z uwagi na konieczność uzyskania wpisu do rejestru handlowego, z drugiej umożliwiającą rozpoczęcie działalności przy jednoczesnej minimalizacji niezbędnych kosztów, jest forma spółki jawnej (OHG). Inaczej niż w przypadku spółki GmbH, w przypadku spółki jawnej wspólnicy są bezpośrednio związani i utożsamiani z działalnością spółki, ponieważ prowadzą jej sprawy i odpowiadają za jej zobowiązania całym majątkiem.
Spółka jawna jest często dobrym wyborem w sytuacjach, kiedy to właśnie wspólnik posiada umiejętności, kontakty, czy know-how stanowiące główną wartość spółki. Plusem spółki OHG jest również praktycznie brak jakichkolwiek kosztów na etapie jej zakładania. Umowa spółki może zostać zawarta w zwykłej formie pisemnej, a wspólnicy nie są zobowiązani do wniesienia określonego kapitału. Jedynym wymogiem formalnym, którego należy dochować jest złożenie przez wszystkich wspólników podpisów pod zgłoszeniem spółki do rejestru w formie z podpisem notarialnie poświadczonym, czego koszty są kilkakrotnie niższe niż w przypadku konieczności zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Brak większego formalizmu skutkuje bardzo szybkim wpisem spółki do rejestru handlowego. Jak pokazuje nasza najnowsza praktyka, uzyskanie wpisu spółki OHG do rejestru jest możliwe już w przeciągu jednego tygodnia.
Pamiętać należy, że spółka jawna nie może być spółką jednoosobową, i musi zostać założona co najmniej przez dwie osoby. Spółka OHG może być zarówno formą tymczasową, jak i formą docelową prowadzenia działalności. W praktyce mogą się jednak zdarzyć sytuacje, kiedy konieczna będzie reorganizacja spółki OHG np. w przypadku szybkiego rozwoju działalności, czy podjęcia działalności w bardziej ryzykownych obszarach (wtedy należy rozważyć przekształcenie w spółkę GmbH lub GmbH & Co. KG), czy w sytuacji wystąpienia jednego lub kilku wspólników ze skutki, co będzie skutkowało tym, że spółka stanie się spółką jednoosobową.
Dla przedstawicieli wolnych zawodów niemiecki ustawodawca przewidział formę spółki partnerskiej (Partnerschaftsgesellschaft). W prawie niemieckim przewidziana jest również znana w Polsce forma spółki komandytowej (Kommanditgesellschaft, lub w skrócie KG), w tym również w konstelacji, w której wspólnikiem ponoszącym odpowiedzialność całym majątkiem jest spółka GmbH (GmbH & Co. KG). Ciekawostką nieznaną prawu polskiemu jest forma prawna UG (haftungsbeschränkt), która jest spółką kapitałową będącą podtypem spółki GmbH. Od spółki GmbH różni się ona wysokością minimalnego kapitału zakładowego, która w przypadku UG (haftungsbeschränkt) wynosi 1 euro! W zamyśle niemieckiego ustawodawcy spółka UG (haftungsbeschränkt) ma się docelowo stać spółką GmbH, a pomóc w tym ma ustawowy obowiązek odprowadzania części zysku na odrębny kapitał spółki. Forma ta w koncepcji niemieckiego prawodawcy była przewidziana co prawda dla jednoosobowych przedsiębiorców, którzy chcieli ograniczyć swoją odpowiedzialność, lecz nie dysponowali środkami na pokrycie kapitału zakładowego wymaganego dla GmbH, może być jednak równie dobrze stosowna przez pozostałe podmioty. Nie należy zapominać, że renoma spółki GmbH jest znacznie wyższa. Jeśli chodzi nam o budowanie zaufania w kontaktach biznesowych, spółka GmbH powinna być wybierana bezpośrednio.
W końcu, prawo niemieckie zna oczywiście również spółkę akcyjną (Aktiengesellschaft). Jej charakter jest identyczny jak w przypadku polskiej S.A. Niemniej jednak, ze względu na rygorystyczność statutu i formalną strukturę, tylko w wyjątkowych przypadkach jest to odpowiednia forma prawna dla ekspansji zagranicznej.
Dr. Dominik Wagner, LL.M., Rechtsanwalt i Partner, TIGGES Rechtsanwälte
Tomasz Baron, LL.M., Radca Prawny, TIGGES Rechtsanwälte
Kancelaria Tigges należy do Klubu Firm Członkowskich RIG w Katowicach.
Artykuł ukazał się w grudniowym wydaniu magazynu Business HUB „Wolny Rynek”.
Wersja online numeru do pobrania: CZYTAJ TUTAJ.